Kolektif – 68’in Kadınları (2010)

Ayşe Yazıcıoğlu’nun hazırladığı ’68’in Kadınları’, Türkiye’de 1960’lı yıllarda gençlik hareketlerine katılmış, 70’li ve 80’li yıllarda da muhalif hareketleri içinde bulunmuş on altı kadının anılarından oluşuyor.

68 kuşağından kadınlara dair yapılan çalışmaların azlığı göz önünde bulundurulduğunda, elimizdeki yapıtın önemli bir boşluğu doldurduğunu söyleyebiliriz.

Kitaba anılarıyla katılan isimler şöyle: A. İnci Beşpınar, Birgül Akkoca Ergev, Büşra Ersanlı, Çimen Keskin Turan, Fatma Arda Sayman, Ferai Tınç, Füsun Özbilgen, Hatice Yaşar, Hülya Karadeniz, Işıl Özgentürk, Işıl Gürsoy Uyar, Müfide Pekin, Okşan Kınış, Sema Bulutsuz, Şermin Çetiner ve Şule Perinçek.

• Künye: Kolektif – 68’in Kadınları, hazırlayan: Ayşe Yazıcıoğlu, Doğan Kitap, anı, 198 sayfa

Ersin Kalkan – Yeraltındaki İstanbul (2010)

Ersin Kalkan’ın kaleme aldığı ‘Yeraltındaki İstanbul’, dikkatlerimizi İstanbul’un altında saklı olan medeniyete çekmeyi amaçlıyor.

Baskı kalitesi ve görsel zenginliğiyle de dikkat çeken kitap, Antik kentin izlerini, şimdiki Divan Yolu’nu takip ederek buluyor.

Büyük Saray, Hipodrom, Ayasofya’nın zemin altı, Çemberlitaş, Taşhan, Bodrum Camii, antik liman, Arkadios Sütunu, Esekapısı mescidi, Samatya, Ayazmalar, Blakhernai Sarayı, Tekfur Sarayı ve günümüzün Fener’i Petrion, kitapta karşımıza çıkan çok sayıda yapıdan sadece birkaçı. Buradan anlaşılabileceği gibi, İstanbul’un yeraltı şehrinin en önemli parçası Sultanahmet ve civarında yer alıyor.

• Künye: Ersin Kalkan – Yeraltındaki İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A. Ş. Yayınları, şehir, 254 sayfa

Svetlana Boym – Tırnak İçinde Ölüm (2010)

Svetlana Boym ‘Tırnak İçinde Ölüm’de, Roland Barthes ve Michel Foucault’nun öne sürdüğü ve yankı uyandıran “yazarın ölümü” tezini irdeliyor.

Yazar, bu tezi sorgularken, çokça dillendirilen yazarın ölümünün, aslında Barthes’ın kullandığı anlamıyla, çağdaş bir efsaneden ibaret olduğunu savunuyor.

Rus Biçimciliği, Amerikan Yeni Eleştirisi ve Fransız Post-yapısalcılığına uzanan geniş bir alana odaklanan Boym, şiir-politika ve şiir-toplumsal cinsiyet ilişkisini de irdeliyor.

Yazar ayrıca, şair veya yazarın “metinde” öldüğü yönündeki yaygın efsanenin, yirminci yüzyılın ikinci yarısında edebiyat eleştirisinde neden bu denli rağbet gördüğünü de araştırıyor.

• Künye: Svetlana Boym – Tırnak İçinde Ölüm: Modern Şairle İlgili Kültürel Mitler, çeviren: Emine Ayhan, Metis Yayınları, eleştiri, 325 sayfa

Hamit Bozarslan – Ortadoğu: Bir Şiddet Tarihi (2010)

Tarihçi ve siyaset bilimci Hamit Bozarslan ‘Ortadoğu: Bir Şiddet Tarihi’nde, Ortadoğu’daki şiddetin kapsamlı bir kronolojisini sunuyor.

Kitabının ilk bölümünde Bozarslan, İran ve Osmanlı İmparatorluğu’nda yüzyılın başındaki devrimci tutkulara, ardından 1920’li yıllarda özellikle Irak, Suriye ve Filistin’de manda rejimlerinin kurulmasına ve bunun neden olduğu büyük isyanlara odaklanıyor.

Filistin’in 1948’de bölünmesiyle başlayan ikinci bölüm, 1950-1970 arasının devrimci muhalefeti ile bu dönemde kurulan otoriter rejimlerle ilgileniyor.

Yazar kitabının son bölümünde de, Mısırlı düşünür Seyyid Kutb’un mirasını ve günümüzün İslamcı muhalefetini ele alıyor.

• Künye: Hamit Bozarslan – Ortadoğu: Bir Şiddet Tarihi, çeviren: Ali Berktay, İletişim Yayınları, siyaset, 390 sayfa

Recaizade Mahmut Ekrem – Araba Sevdası (2010)

Şık giyinmeye ve araba kullanmaya meraklı

Osmanlı edebiyatının önde gelen isimlerinden Recaizade Mahmut Ekrem’in ‘Araba Sevdası’, Türk edebiyatı klasiklerinin çizgiroman uyarlamalarına ilk örneklerden.

İkinci Abdülhamit dönemi İstanbul’unda geçen roman, Batı özentiliğini, cahilliği, toplumsal sorunlardan yalıtılmış, içi boş zevk anlayışını hicvediyor.

Batılılaşma hareketinin yanlış özelliklerini vurgulayan Ekrem, bunu da, biraz bildiği Fransızcasıyla çevresindekileri etkilemeye çalışan, şık giyinmeye ve araba kullanmaya meraklı Bihruz Bey karakteri üzerinden hikâye ediyor.

Fakat Batıcılığı özentiden ibaret olduğu için Bihruz Bey, her seferinde gülünç durumlara düşecektir.

• Künye: Recaizade Mahmut Ekrem – Araba Sevdası, uyarlayan ve çizen: Betül Gönüllü, Everest Yayınları, çizgiroman, 147 sayfa

Rebecca Pawel – Bir Faşistin Ölümü (2010)

Rebecca Pawel ‘Bir Faşistin Ölümü’nde, İspanya’da iç savaş döneminde yaşananları anlatıyor.

İspanya’da yaşanan toplumsal kamplaşma, romanın geçtiği kentteki insanlara da zorlu bir hayat dayatmıştır.

Önyargılar her birini başkalarına karşı güvensiz hale getirmiş, açlık ve ölümler sıradan hale gelmiştir.

İşte bu dönemde, kentte neredeyse herkes tarafından çok sevilen iki kişi öldürülmüştür.

Bu korkunç cinayetler, Çavuş Tejada Alonso y Leon, komünist Gonzalo Llorente ve öğretmen Elena Fernandez’i buluşturur.

İşlenen cinayetler, gündelik hayatını devam ettirmeye çalışan insanlarda büyük öfke uyandırmış ve öfke, önü alınamayan büyük bir ateşe dönüşmüştür.

• Künye: Rebecca Pawel – Bir Faşistin Ölümü, çeviren: Elif Uras Akhan, Literatür Yayıncılık, roman, 263 sayfa

Orhan Koloğlu – Osmanlı Döneminde Basın Teknikleri ve Araçları (2010)

Orhan Koloğlu elimizdeki çalışmasında, basın teknikleri ve araçlarının geçirdiği muazzam gelişimi Osmanlı İmparatorluğu’ndan günümüze uzanarak irdeliyor.

Kitapta, matbaanın Osmanlı’da karşılaştığı zorluklardan kuruluş ve gelişmesine; devletin haber ağından haberleşmenin ajans kuruluşuna geçişine; fotoğraf ve klişeyle resimli yayına geçişten basın fotoğrafçılığı dalına; günlük gazeteye geçme sürecinden dağıtım mekanizmalarının oluşturulmasına ve ilandan reklama kadar birçok konu yer alıyor.

Çalışma, basın tekniklerinin Batı toplumlarındaki gelişim süreciyle bizdekini karşılaştırma adına, önemli bir boşluğu dolduruyor.

• Künye: Orhan Koloğlu – Osmanlı Döneminde Basın Teknikleri ve Araçları, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, medya, 214 sayfa