Sabır Güler Sevli – Ötekinin Ötekisi (2019)

Özellikle 1980’lerden itibaren, kimlik siyaseti Türkiye’de dikkat çekici bir gündem haline gelmeye başladı.

Bunun sonucunda, Alevilik ve Kürtlük konularında daha önce görülmeyen düzeyde bir yayın bolluğu yaşandı.

Sabır Güler Sevli’nin bu kapsamlı çalışması da, Alevi Kürt kimliğinin tarihsel süreç içerisinde izlediği seyri ve bunu sağlayan toplumsal ve siyasal unsurları ayrıntılı bir şekilde gözler önüne sermesiyle önemli.

Kitapta ele alınan kimi konular şöyle:

• Geleneksel Aleviliğin inanç yapısı,
• yüzyılın sonuna doğru Aleviliğin yeniden keşfinin altındaki nedenler,
• yüzyıl misyoner-araştırmacı-gezgin raporlarında Kızılbaş Kürtler,
• Zerdüştlük, Mazdekçilik, Maniheizm ve Şamanizm gibi, Kürt Aleviliğinin İslam öncesi din ve inanç sistemleriyle ilişkisi,
• Aleviliğe etnik köken ayrımında Alevi Kürtlerin yeri,
• Selçuklu’dan Osmanlı’ya, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Alevi Kürtler,
• 1960-1980 dönemi sosyalist sol, Kürt hareketi ve Alevi Kürtler arasındaki ilişkiler…

Alevi Kürtleri hem tarihsel hem de güncel boyutlarıyla ele alan Sevli’nin kitabı, bu konudaki güncel araştırma ve tartışmalardan yararlanmasıyla da önemli.

• Künye: Sabır Güler Sevli – Ötekinin Ötekisi: Etno-Dinsel Bir Kimlik Olarak Alevi Kürtlüğün İnşası, İletişim Yayınları, inceleme, 280 sayfa, 2019

Reklamlar

Kolektif – Kelimelerin Kıyısında (2019)

Halide Edip Adıvar, Sabiha Sertel, Azra Erhat, Mina Urgan, Tomris Uyar ve Pınar Kür, Türkiye’de kadın çevirmenler dendiğinde ilk akla gelecek isimlerdendir.

Kuşkusuz bu isimler, bu alanda en çok tanınan kişilerdir, fakat emeği hiç görünmeyen pek çok kadın çevirmenden de bahsedilebilir.

Bu derleme de, Cumhuriyet tarihinin özellikle birinci ve ikinci kuşak kadın çevirmenleri hakkında muazzam bir tarih çalışması oluşuyla büyük önem arz ediyor.

Boğaziçi Üniversitesi Çeviribilim Bölümü’nün doktora programında Şehnaz Tahir Gürçağlar’ın rehberliğinde başlayan çalışma, pek çok kadın çevirmenin portresini sunuyor ve bunları, somut bir tarihsel-kültürel bağlam içinde, sosyolojinin ve çeviribilimin gözünden inceliyor.

Cumhuriyet tarihi boyunca, kültür hayatımıza büyük katkılarda bulunmuş kadın çevirmenlerin olağanüstü emeğini görünür kılan kitapta, yukarıdaki isimlerin yanı sıra ele alınan kadın çevirmenler şöyle:

Seniha Bedri Göknil, Melahât Togar, Adalet Cimcoz, Güzin Dino, Nihal Yeğinobalı, Gönül Suveren, Gülten Suveren, Belgin Dölay, Fatma Artunkal ve Zeynep Bekdik.

• Künye: Kolektif – Kelimelerin Kıyısında: Türkiye’de Kadın Çevirmenler, İthaki Yayınları, derleyen: Şehnaz Tahir Gürçağlar, İthaki Yayınları, inceleme, 382 sayfa, 2019

Gülşen İşeri – Metropol Sürgünleri (2010)

Gazeteci Gülşen İşeri, ‘Denize Ekmek Banıp Yiyenlerin Hikâyesi’ alt başlığını taşıyan ‘Metropol Sürgünleri’nde, İstanbul, Ankara ve İzmir’de “Kentsel Dönüşüm” mağduru olmuş ve olacak on dört mahalleden insan öyküleri anlatıyor.

Mahalle sakinlerinin anlattığı hikâyeler, kentleri daha yaşanabilir hale getireceği iddia edilen projelerin, gerçekte sebep olduğu ve olacakları trajediyi gözler önüne seriyor.

İstanbul’da Tarlabaşı, Sulukule, Balat, Gazi Mahallesi, Sarıgazi, Küçük Armutlu, Ayazma; Ankara’da Mamak ve Dikmen; İzmir’de Kuruçeşme ve Kadifekale’deki mahalleleri dolaşan yazar, dört bölümde, okurların kentsel dönüşüm üzerine yeniden düşünmeye davet ediyor.

• Künye: Gülşen İşeri – Metropol Sürgünleri, Su Yayınevi, inceleme, 176 sayfa

Kolektif – Şifrelerden Sembollere Dan Brown (2010)

‘Şifrelerden Sembollere Dan Brown’, ilgi çekmesinin yanı sıra, New Age propaganda yaptığı, tarihi çarpıttığı, dini ve bilimi yanlış aktardığı iddialarıyla eleştirilen Dan Brown’ın romancılığını inceliyor.

Kitaptaki makaleler, akıl ve Aydınlanmayı referans alarak Brown’ı eleştirel bir gözle değerlendiriyor.

Alâeddin Şenel, Brown’ın dine ve bilime dair yanlış bakışını; Enis Doko, Brown’ın bilimsel iddialarının akıldışılığını; Hakan Çörekçioğlu, modern bilim ve büyü arasındaki ilişkinin tarihini ve Haluk Hepkon da, Brown’ın dile getirdiği ezoterik hurafelerin ve komplo teorilerinin ortaya çıkış sürecini inceliyor.

• Künye: Alâeddin Şenel, Hakan Çörekçioğlu, Haluk Hepkon ve Enis Doko – Şifrelerden Sembollere Dan Brown, Kırmızı Kedi Yayınevi, inceleme, 184 sayfa

Cal Newport – Dijital Minimalizm (2019)

Cal Newport, dağıtık algoritmalar teorisi alanındaki bilimsel çalışmalarının yanı sıra, teknoloji-kültür ilişkisini irdelediği kitaplarıyla da biliniyor.

Newport, dijital teknolojilerin toplumsal etkileri, verimli çalışma biçimleri ve kalıcı değer üretimi konularında da tanınan bir isim.

Newport’un elimizdeki kitabı ise, modern dijital hayatın beraberinde getirdiği tükenmişlik duygusuna karşı neler yapabileceğimizi irdeliyor.

Newport’un burada, içinden geçmekte olduğumuz teknolojik doz aşımı döngüsünün üstesinden gelebilmemiz için önerdiği yol, “dijital minimalizm”.

Dijital araçlarla kurduğumuz ilişkide azın çok olabileceği inancına dayanan dijital minimalizmi, teknolojiyi basitleştirmek şeklinde özetleyebiliriz.

Newport, kitabı boyunca, internette geçirdiğimiz zamanı tavizsiz bir şekilde nasıl azaltabileceğimizi anlatıyor, daha da önemlisi bu konuda işimize yarayacak pek çok uygulama sunuyor.

Kitap iki kısma ayrılmış.

Newport, birinci kısımda, öncelikle insanların dijital hayatlarını giderek dayanılmaz hale getiren etkileri yakından inceliyor ve ardından dijital minimalizmin felsefi temellerini açıklıyor.

Kitabın ikinci kısmı, dijital minimalizmi sürdürebilir bir yaşam tarzına çevirmemize yarayacak birtakım fikirler ele alınıyor.

Yazar burada, gönüllü yalnızlığın önemi ve bugün çoğu insanın bilinçsizce cihaz kullanmaya ayırdığı vakti kaliteli boş zaman aktivitelerine ayırmanın gerekliliği üzerine derinlemesine düşünüyor.

• Künye: Cal Newport – Dijital Minimalizm: Ekran Bağımlılığı ve Teknoloji Yorgunluğuu Sarmalından Kurtulmak İçin Bir Yol Haritası, çeviren: Cansen Mavituna, Metropolis Kitap, inceleme, 237 sayfa, 2019

Kolektif – Sait Maden: Tasarımcı, Sanatçı, Şair (2009)

‘Bir Usta Bir Dünya’ sergi dizisinin son konuğu, Türk grafik tasarım kültürünün mimarı, sanatçı, şair ve çevirmen Sait Maden.

Elli yıldan fazladır grafik tasarım ve resim gibi alanlarda üreten Maden, sekiz binden fazla kitap ve dergi kapağını tasarladı.

18 Aralık’ta açılan ve 24 Aralık 2010 tarihine kadar sürmüş sergi için hazırlanan elimizdeki kitap, Sadık Karamustafa’nın Sait Maden’in tasarımcı duruşuna baktığı sunuş yazısıyla açılıyor.

Selahattin Özpalabıyıklar ise, Maden’in şair ve çevirmen yanına değiniyor.

Kitapta, Sait Maden’in ‘Simgeler’ ve ‘Grafik Sanatının Dünü, Bugünü’ başlıklı yazılarıyla, Ömer Durmaz’ın onunla yaptığı bir söyleşi de yer alıyor.

• Künye: Kolektif – Sait Maden: Tasarımcı, Sanatçı, Şair, sergi organizasyonu: Veysel Uğurlu, Yapı Kredi Yayınları, sergi katalogu, 143 sayfa

Serhat Güney – Tüm Yönleriyle Topluluk Radyoları (2009)

Serhat Güney’in kaleme aldığı ‘Tüm Yönleriyle Topluluk Radyoları’, alternatif yayıncılık geleneğinin kendine has gelişimini inceliyor.

Topluluk radyolarının temel prensipleri ve işlevleri; Güney Amerika’da topluluk radyosu hareketi; Avrupa deneyiminin simgesi olan Radio One; Afrika ve kırsal radyo geleneği ve Avusturalya’da topluluk radyoları, Güney’in ele aldığı konulardan birkaçı.

Yazar kitabının ilk bölümünde topluluk radyoları ile ilgili teorik çerçeveyi çiziyor; ikinci bölümünde de, dünyadan örnekler eşliğinde, başka bir radyonun nasıl mümkün olduğunu gösteriyor.

• Künye: Serhat Güney – Tüm Yönleriyle Topluluk Radyoları, Punto Yayınları, medya, 144 sayfa